Wat is serotonine precies?

Serotonine: hoe je darmflora, voeding en levensstijl je stemming sturen

Serotonine is een van de bekendste neurotransmitters, met invloed op je stemming, spijsvertering en slaap. Wat veel mensen niet weten, is dat serotonine niet alleen een hersenkwestie is: het grootste deel wordt in je darmen geproduceerd. In deze blog lees je hoe een tekort ontstaat, hoe dit zich uit en hoe je op natuurlijke wijze je serotonineniveau ondersteunt.

Wat is serotonine precies?

Serotonine is een signaalstof die zenuwcellen gebruiken om met elkaar te communiceren. Slechts 5% wordt geproduceerd in je hersenen; de rest ontstaat in het maag-darmkanaal, waar het vooral de darmbewegingen reguleert en het immuunsysteem beïnvloedt.

Herken een tekort

Een tekort aan serotonine kan zich uiten in:

• Somberheid of depressieve gevoelens
• Prikkelbaarheid en angsten
• Slaapproblemen of moeilijk doorslapen
• Eetbuien of craving naar zoet
• Darmklachten (zoals bij PDS)
• Verhoogde pijngevoeligheid

Oorzaken

Belangrijke oorzaken van een serotoninetekort zijn:

• Langdurige stress (bijnieruitputting)
• Darmdysbiose (een verstoorde samenstelling van de darmflora)
• Tekorten aan bouwstenen: tryptofaan, B6, magnesium, zink
• Slechte nachtrust en onvoldoende zonlicht
• Genetische aanleg (bv. polymorfismen in het SERT-gen)

De rol van je darmflora

De darmbacteriën spelen een sleutelrol in de omzetting van tryptofaan naar serotonine. Ze reguleren zowel de productie als de beschikbaarheid. Onderzoek (Yano et al., 2015) laat zien dat bepaalde bacteriestammen deze omzetting stimuleren, terwijl andere juist blokkeren. Een gezonde en gevarieerde darmflora is dus cruciaal.

Burn-out en serotonine

Chronische stress leidt tot een verhoogde cortisolspiegel, wat de serotoninesynthese remt. Bij burn-out is vaak sprake van mentale uitputting, slaapstoornissen en stemmingsproblemen, die deels te verklaren zijn door serotoninetekort. Ook de aanmaak van melatonine (het slaaphormoon) is dan verstoord.

Wat kun je zelf doen?

• Eet tryptofaanrijk: kalkoen, pompoenpitten, linzen, havermout
• Zorg voor cofactoren: supplementen met magnesium, B6, zink (in overleg)
• Ondersteun je darmflora: eet gefermenteerde producten en neem probiotica
• Daglicht en beweging: stimuleert serotoninesynthese via het zenuwstelsel
• Let op met 5-HTP of L-tryptofaan supplementen: alleen onder begeleiding

Serotonine en PDS

Bij mensen met PDS is het serotoninesysteem vaak verstoord. Sommige vormen van PDS gaan gepaard met een overmaat aan serotonine (diarreevariant), andere juist met een tekort (obstipatievariant). Ook hier geldt dat herstel van de darmflora de basis is voor evenwicht.

Bronnen:

• Yano JM et al. (2015). Indigenous bacteria from the gut microbiota regulate host serotonin biosynthesis. Cell161(2), 264-276.
• Jenkins TA et al. (2016). Influence of tryptophan and serotonin on mood and cognition with a possible role of the gut-brain axis. Nutritional Neuroscience, 19(5), 246-255.