Verzuring van het lichaam

Wat is verzuring precies?

We hebben het allemaal druk. We eten snel, slapen te weinig, stressen veel. En ondertussen verwachten we dat ons lichaam maar blijft functioneren alsof het niets kost. Totdat het begint te piepen en te kraken: vermoeidheid, spierpijn, huidklachten, opgeblazen gevoel. Misschien speelt er iets dat vaak over het hoofd wordt gezien: verzuring van je lichaam.

Verzuring is een toestand waarin je lichaam langdurig meer zuren aanmaakt of binnenkrijgt dan het kan verwerken of uitscheiden. Hierdoor ontstaat een verstoorde zuurgraad in je weefsels. Je bloed blijft doorgaans goed gereguleerd (tussen 7,35 en 7,45 pH), maar weefselverzuring – met name in spieren, bindweefsel en organen – kan zich wél opstapelen en klachten veroorzaken.

In medische termen spreken we zelden over ‘verzuring’, omdat het lichaam alles doet om het bloed binnen een nauw pH-bereik te houden. Maar op weefselniveau, vooral in spieren en bindweefsel, kan wél sprake zijn van opstapeling van zure afvalstoffen. Denk aan melkzuur of urinezuur. Dit wordt ook wel ‘laaggradige metabole acidose’ genoemd. Het ontstaat wanneer je meer zuren produceert of binnenkrijgt dan je lichaam via de nieren, lever en longen kan afvoeren.

Hoe merk je dat?

Veel mensen ervaren vage maar terugkerende klachten: vermoeidheid ondanks rust, spierpijn zonder te trainen, hoofdpijn, huidproblemen zoals eczeem of acne, een constant opgeblazen buikgevoel, schimmelinfecties of zelfs broze nagels. Deze symptomen zijn niet specifiek, maar ze hebben één ding gemeen: je lijf is uit balans.

Wat opvallend is: veel van deze klachten nemen af wanneer mensen hun leefstijl aanpassen en actief werken aan hun zuur-base balans. Dat is geen magie, maar fysiologie.

Symptomen die kunnen wijzen op verzuring:

• Spierpijn of stijfheid (zonder duidelijke reden)
• Vermoeidheid of een uitgeput gevoel na minimale inspanning
• Slechte adem of een zure lichaamsgeur
• Regelmatige hoofdpijn
• Opgeblazen gevoel of winderigheid
• Huidproblemen zoals eczeem, acne of jeuk
• Breekbare nagels en haaruitval
• Verhoogde gevoeligheid voor schimmelinfecties
• Gevoelige tanden of tandvleesproblemen
• Prikkelbaarheid, stemmingswisselingen

Waarom raakt je lichaam verzuurd?

De oorzaken zijn complex maar logisch. Een eetpatroon met veel dierlijke eiwitten, koffie, suiker, witte granen en te weinig groenten zorgt voor zure restproducten. Combineer dat met stress – een enorme verzuringsfactor door verhoogde cortisol en verminderde afvoer van afvalstoffen – en je hebt een recept voor disbalans. Voeg daar medicijnen, een tekort aan mineralen zoals magnesium of kalium, en een zittend leven aan toe, en het systeem begint te haperen.

Oorzaken:

1. Voeding – Te veel dierlijke eiwitten, suiker, alcohol, koffie en bewerkte voeding.
2. Stress – Langdurige mentale stress verhoogt cortisol en melkzuur, wat verzurend werkt.
3. Medicijngebruik – Zoals NSAID’s, antibiotica of maagzuurremmers.
4. Bewegingstekort – Geen beweging betekent minder zuurstof en trage afvoer van afvalstoffen.
5. Tekorten aan mineralen – Vooral magnesium, kalium, zink en natrium bicarbonaat.

Is verzuring gevaarlijk?

Verzuring is geen ziekte, maar het kan wel bijdragen aan het ontstaan van ziektes. Het is een stille verstoorder van je stofwisseling. Niet dodelijk op zichzelf, maar wel ondermijnend op de lange termijn. Je lichaam moet harder werken om in balans te blijven, en dat kost energie en reserves.

Wanneer moet je ingrijpen?

Als je al langere tijd met vage klachten rondloopt die niet direct medisch te verklaren zijn, loont het om te kijken naar verzuring. Niet als hype, maar als signaal. Een lichaam dat continu in de zuurstand staat, kan minder goed herstellen, minder goed afweert, en minder goed floreert.

Wat zegt de wetenschap?

Er is groeiend bewijs dat laaggradige verzuring effect heeft op het lichaam, zelfs als het bloed zelf stabiel blijft. In het American Journal of Clinical Nutrition werd aangetoond dat mensen met een zuurvormend dieet sneller calcium uit hun botten verliezen, wat leidt tot botontkalking. Andere studies koppelen chronische verzuring aan verminderde insulinegevoeligheid, spierafbraak, en verhoogde belasting van de nieren.

Onderzoek toont aan dat chronische metabole acidose (laaggradige verzuring) gelinkt kan worden aan:

• verminderde botdichtheid (osteoporose)
• verlies van spiermassa
• verhoogde nierbelasting
• verminderde insulinegevoeligheid

Een publicatie in het “American Journal of Clinical Nutrition” liet bijvoorbeeld zien dat een overmaat aan dierlijke eiwitten (zonder voldoende basevormende voeding) de calciumuitscheiding verhoogt en botontkalking in de hand werkt.

Kun je het meten?

Er zijn testen waarmee je je pH-waarde van de urine of speeksel kunt meten, maar deze geven slechts een momentopname. Belangrijker is luisteren naar je klachten én kijken naar je leefstijl. Vraag jezelf af: eet ik basenrijke voeding? Beweeg ik voldoende? Kan ik goed ontspannen?

Hoe kun je ontzuren?

• Eet 70% basenrijke voeding (groenten, fruit, kruiden, kiemen) en 30% zuurvormend.
• Drink voldoende water, eventueel met een scheutje citroensap of basisch mineraalpoeder.
• Beweeg dagelijks: wandelen, fietsen, yoga.
• Gebruik ondersteunende supplementen zoals kaliumbicarbonaat of magnesiumcitraat.
• Verminder stress: ademhaling, natuur, rustmomenten.
• Vermijd frisdrank, alcohol en bewerkte snacks.

Hoe herstel je de balans?

Het begint bij voeding. Niet met dure kuren, maar simpelweg door 70% van je bord te vullen met groenten, fruit, kiemen en kruiden. Minder vlees, minder bewerkte producten. Veel water drinken – eventueel met een beetje citroensap – helpt ook. Citroen is verrassend basisch in zijn uitwerking, net als rauwe groenten.

Liefs Angelique
Orthomoleculair Epigenetisch therapeut, BrainQ therapeut, ADHD therapeut