Een klein, donker paars besje vol kracht, Ribes Nigrum

Ribes nigrum wordt vaak de “bes van 1000 deugden” genoemd omdat de plant – zowel de bessen, bladeren als knoppen – zoveel verschillende werkingen en toepassingen heeft dat het in de kruidengeneeskunde bijna als een “alleskunner” wordt gezien.

De zwarte bes, of Ribes nigrum, is misschien klein van formaat, maar groot in werking. Al eeuwen wordt deze bes in Europa gebruikt als voeding én als natuurlijk middel. In tijden van schaarste zoals tijdens de Tweede Wereldoorlog werd aalbessensiroop zelfs gegeven aan kinderen als belangrijke bron van vitamine C. Maar de zwarte bes heeft nog veel meer te bieden.

Wat maakt Ribes nigrum zo bijzonder?

De kracht zit in de rijke mix van natuurlijke stoffen:

• Anthocyaninen – sterke antioxidanten die je cellen beschermen tegen vrije radicalen.
• Vitamine C – tot wel drie keer zoveel als in een sinaasappel.
• Flavonoïden – waaronder quercetine en kaemferol, bekend om hun ontstekingsremmende werking.
• Gamma-linoleenzuur (GLA) – een omega-6 vetzuur dat het lichaam helpt om prostaglandinen aan te maken, stoffen die ontstekingen remmen.

Alle plantendelen zijn bruikbaar

• Bessen – rijk aan vitamine C en antioxidanten.

• Bladeren – traditioneel gebruikt als thee bij urinewegproblemen en reumatische klachten.

• Knoppen – in gemmotherapie bekend als een natuurlijk ‘cortisonachtig’ middel.

Uit onderzoek blijkt dat Ribes nigrum op meerdere manieren kan bijdragen aan je gezondheid:

1. Ontstekingsremmend en antioxidant
De antioxidanten in de zwarte bes helpen het lichaam om oxidatieve stress te verminderen. Dit kan gunstig zijn bij chronische ontstekingen, allergieën en huidproblemen.

2. Spieren en gewrichten
Zwarte bessen kunnen helpen om spierstijfheid en pijn na inspanning te verminderen, en ondersteunen soepele gewrichten.

3. Ooggezondheid
De carotenoïden in Ribes nigrum dragen bij aan bescherming van het netvlies. Er zijn aanwijzingen dat het ook de doorbloeding van de oogzenuw kan verbeteren en helpt bij het aanpassingsvermogen van de ogen in het donker.

4. Ondersteuning van het immuunsysteem
Extracten van zwarte bes hebben antivirale eigenschappen. Ze kunnen helpen voorkomen dat virussen zoals griep- of herpesvirussen zich hechten aan cellen.

5. Betere doorbloeding
Polyfenolen in de bes stimuleren de aanmaak van stikstofmonoxide, wat de bloedvaten ontspant en de circulatie verbetert.

Europese kruidengeneeskunde / Fytotherapie

• In de volksgeneeskunde van Frankrijk, Duitsland en Oost-Europa werd zwarte bes gebruikt bij reuma, jicht, ontstekingen en urinewegproblemen.

• Bladthee werd ingezet als urinedrijvend middel om vocht en afvalstoffen af te voeren.

• De bessen werden gezien als versterkend tonicum bij zwakte en om de weerstand op te bouwen.

Gemmotherapie (met name uit België en Frankrijk)

• Gebruikt de knoppen van Ribes nigrum in glycerine-maceraat.

• Bekend om het “cortisonachtige” effect zonder bijwerkingen: snelwerkend tegen ontsteking, allergie en vermoeidheid.

• Ingezet bij allergieën, astma, huidproblemen en gewrichtsklachten.

Traditionele Russische en Baltische geneeskunde

• Zwarte bessenbladeren en -bessen werden veel gebruikt als vitamine C-bron en als winterremedie tegen scheurbuik, koorts en griep.

• Bladeren als thee bij nier- en blaasontstekingen.

Moderne natuurgeneeskunde

• In orthomoleculaire therapie gewaardeerd om de combinatie van antioxidanten, flavonoïden, GLA en vitamine C.

• Wordt breed ingezet voor immuunondersteuning, allergie, ontsteking en doorbloeding.

Veilig gebruik

Ribes nigrum wordt over het algemeen goed verdragen. Wel is voorzichtigheid geboden bij gebruik in combinatie met bloedverdunners, bepaalde hartmedicatie, diuretica of lithium.

De zwarte bes is meer dan een gezonde vrucht. Het is een veelzijdige plant die je kan ondersteunen bij:

• Weerstand
• Ontstekingen
• Spier- en gewrichtscomfort
• Ooggezondheid
• Doorbloeding

En dat allemaal verpakt in een klein, donker paars besje vol kracht.

Liefs Angelique